„CENTRUM BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU

I DIAGNOSTYKI POJAZDÓW”

na lata 2012 – 2016

Jednostka koordynująca i Lider Klastra 

Przemysłowy Instytut Motoryzacji

Opracowanie: luty 2012

1. Koncepcja klastrów i korzyści funkcjonowania w jego ramach

Klastry zyskały w ostatnich latach ogromną popularność jako koncepcja współpracy przedsiębiorstw i instytucji wspierających a także element polityki wsparcia rozwoju gospodarki regionalnej.

Klaster to grupa firm, jednostek naukowych, instytucji otoczenia biznesu, działających w bliskiej przestrzeni, prowadząca komplementarną działalność gospodarczą. Cechą charakterystyczną klastra jest jednoczesne występowanie wzajemnej konkurencji i kooperacji. Konkurencja wymusza ciągły postęp i wprowadzanie innowacji oraz poprawę efektywności. Z kolei współpraca umożliwia łączenie potencjału i kompetencji szeregu firm i innych podmiotów (uczelni, jednostek badawczych, administracji, instytucji otoczenia biznesu itp.), a w konsekwencji realizację przedsięwzięć, które nie byłyby możliwe do przeprowadzenia przez pojedyncze, zwłaszcza mniejsze, przedsiębiorstwo. Jest to także grupa społeczna, której siła tkwi w dużej mierze w jakości i intensywności kontaktów osobistych przedstawicieli organizacji zrzeszonych w klastrze.

Wielostopniowa struktura klastra pozwala prowadzić zaawansowane prace badawczo-rozwojowe i realizować  złożone projekty.

Podmioty wchodzące w skład klastra dzielą się między sobą wiedzą, doświadczeniami, uczą się od siebie nawzajem, dopingują do rozwoju, podejmują wspólne inicjatywy.

KLASTRY to:

• fundament innowacyjnej gospodarki,
• forma prowadzenia działalności gospodarczej,
• nowoczesna platforma interakcji między wieloma podmiotami życia społeczno-gospodarczego.

Zarówno polskie jak i zagraniczne doświadczenia wskazują na korzyści dla firm z uczestnictwa w klastrze.

Wskazuje się m.in.:

• Ułatwianie podejmowania wspólnych projektów rozwojowych;
• Zwiększenie dostępu do finansowania innowacyjnych przedsięwzięć (publiczne i prywatne źródła);
• Zmniejszenie kosztów i zwiększenie potencjału firm poprzez dostęp do wspólnych zasobów (np. infrastukturalnych);
• Wspieranie ekspansji firm, poprawa wizerunku marketingowego podmiotów oraz promocja wśród nowych potencjalnych klientów;
• Tworzenie nowych produktów i usług, wpływanie na potencjał innowacyjny firm;
• Wpływanie na aktywność rynkową, pełniejsza informacja na temat nowych możliwości biznesowych;
• Ułatwiona internacjonalizacja działań;
• Dostęp do wiedzy i informacji istotnych dla rozwoju branży i poszczególnych firm;
• Rozwój zasobów ludzkich, w tym specjalistyczne szkolenia, programy nauczania, jakość kształcenia;
• Ułatwiony transfer technologii i wykorzystanie potencjału badawczo-rozwojowego instytucji;
• Nawiązanie kontaktów z władzami lokalnymi;
• Kształtowanie warunków działania - także współtworzenie przyjaznych dla rozwoju branży uregulowań prawnych;

Uczestnictwo w ramach klastrów ma wpływ na większą efektywność podmiotów oraz większe szanse sukcesu na globalnym rynku.

2. Geneza, forma organizacyjno – prawna i dokument powołujący klaster CENTRUM BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU I DIAGNOSTYKI POJAZDÓW

Przemysłowy Instytut Motoryzacji od początku swego istnienia współpracuje z przedsiębiorstwami w zakresie opracowywania nowych wyrobów i wdrażania ich do produkcji. Ma więc bieżące rozeznanie w zakresie potrzeb przedsiębiorców branży motoryzacyjnej.

Przemysłowy Instytut Motoryzacji ma także stała współpracę z Politechniką Warszawską oraz Wojskową Akademią Techniczną.

Powyższe pozwoliło dostrzec potrzebę zwiększenia i sformalizowania współpracy w postaci powiązania kooperacyjnego Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów.

Jako formę organizacyjno – prawną CENTRUM BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU I DIAGNOSTYKI POJAZDÓW przyjęto Powiązanie Kooperacyjne. Porozumienie w sprawie współpracy w ramach projektu „Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów” zawarto w dniu  23.01.2012   w Warszawie.

3. Analiza sytuacji sektora

Koordynator dokonał analizy potrzeb i specyfiki grupy docelowej i jej podstawie zdefiniował następujące problemy:

• Zbyt niski, często zbyt teoretyczny, poziom współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a organizacjami badawczymi, które powinny wspierać producentów w doskonaleniu i wprowadzeniu na rynek nowych konkurencyjnych wyrobów
• Zbyt niski poziom kooperacji pomiędzy samymi przedsiębiorcami w procesie rozwoju technologii i pracowywanie innowacyjnych wyrobów na rynek
• Zbyt niski poziom współpracy pomiędzy przedsiębiorcami, jednostkami naukowymi, jednostkami otoczenia biznesu i agendą rządową (TDT), oraz Policją celem realizacji wspólnych, dobrze skoordynowanych, spójnych działań podnoszących bezpieczeństwo transportu (poprzez doskonalenie jakości produktów dla branży motoryzacyjnej)
• Zbyt mała dostępność wyspecjalizowanych działań usługowych (m.in. specjalistycznych badań), co opóźnia wprowadzenie nowych produktów na rynek, podnosi koszty produkcji i zmniejsza ich konkurencyjność
• Ograniczenia pojedynczych przedsiębiorców w budowaniu specjalistycznego zaplecza badawczego na potrzeby testowania, badania, doskonalenia produktów i wyrobów
• Zbyt mało inicjatyw mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa transportu, np. szkoleń dla pracowników uświadamiających znaczenie sprawności pojazdów i ich zespołów, także szkoleń w zakresie diagnostyki i doskonalenia techniki obsługi pojazdów.

Problemy zidentyfikowane na poziomie koordynatora powiązania kooperacyjnego, w odniesieniu do planu rozwoju powiązania kooperacyjnego są następujące:

• niedostosowanie aktualnie posiadanej infrastruktury do prowadzenia badań w dziedzinie bezpieczeństwa biernego (pasy bezpieczeństwa i poduszki powietrzne, oraz badania elektronicznych systemów bezpieczeństwa),
• niedostosowanie aktualnie posiadanej infrastruktury do realizacji prac związanych z budowa pojazdów ekologicznych o alternatywnym źródle napędu,
• niedostosowanie aktualnie posiadanej infrastruktury do prowadzenia badań w zakresie przydatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep ze szczególnym uwzględnieniem proponowanych przez Komisje Europejską zmian przewidywanych do realizacji w Dyrektywie 2010/48/EU, oraz Dyrektywie 2007/46/WE
• niedostosowanie aktualnie posiadanej infrastruktury do realizacji usług szkoleniowych w dziedzinie bezpieczeństwa, podnoszenia kwalifikacji i egzaminów na diagnostów szkoleń kadry technicznej oraz szkoleń kierowców z uwzględnieniem trybu przewidzianego dla osób niepełnosprawnych.

Zidentyfikowane problemy stają się istotnym zagrożeniem dla rozwoju branży, gdyż przemysł motoryzacyjny odgrywa aktualnie kluczową rolę w gospodarce europejskiej ze względu na swój udział w wielu innych dziedzinach przemysłu takich jak produkcja części i podzespołów, elektronika, informatyka i telekomunikacja i logistyka.

Obecnie samochód stał się nieodłączną częścią życia każdego niemal Europejczyka. Fakt ten pociąga za sobą konieczność przejmowania przez producentów pojazdów odpowiedzialności za życie i bezpieczeństwo swoich klientów. Europejski przemysł motoryzacyjny wyznacza i realizuje najwyższe międzynarodowe standardy w zakresie bezpieczeństwa kierowców, pasażerów i pieszych; ochrony środowiska oraz innowacyjności technologicznej.

4. Misja Klastra CENTRUM BEZPIECZEŃSTWA TRANSPORTU I DIAGNOSTYKI POJAZDÓW

Wspierania rzetelnej współpracy, prowadzenia badań oraz rozwijania nowych rozwiązań w dziedzinie bezpieczeństwa i ekologii transportu na terenie lokalizacji powiązania kooperacyjnego, zwiększanie międzynarodowej konkurencyjności branży, wypracowywanie wartości dodanej dla przedsiębiorstw współpracujących w ramach klastra.

Działanie Partnerów Porozumienia  wg umowy sprowadzać się będzie miedzy innymi do:

1) działań zmierzających do utworzenia wspólnego ośrodka badawczo-dydaktycznego, służącego Partnerom w ich podstawowej działalności, zwanego „Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów”

2) opracowania programu badawczo – rozwojowego Klastra,

3) podejmowania działań zmierzających do pozyskiwania środków finansowych, na realizowane przez Klaster prace badawczo-rozwojowe oraz na jego funkcjonowanie,

4) publikowania i propagowania wyników prac naukowo-badawczych w celu ich jak najszerszego wykorzystania przez przedsiębiorców,

5) promowania, wspierania i integrowania działań realizowanych przez Partnerów porozumienia w celu podwyższenia bezpieczeństwa w transporcie drogowym,

6) uczestniczenia w projektach, zarówno krajowych jak i zagranicznych, przygotowywanych z myślą o Klastrach,

7) prowadzenia działań związanych z Promocją Klastra, utworzeniem internetowej bazy danych o produktach, technologiach, szkoleniach, targach, konferencjach oraz świadczonych przez Partnerów usługach,

8) organizowania szkoleń, konferencji oraz warsztatów dla potrzeb członków Klastra,

9) wypromowania Klastra na rynku krajowym i zagranicznych,

10) zachęcania innych podmiotów do przystąpienia, działania i współpracy w ramach Klastra,

11) pozyskiwania inwestorów dla działań inwestycyjnych w ramach Klastra,

5. Działania związane z realizacją Projektu „Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów”,

Nr WND-POIG.05.01.00-00-139/11.

Umowa z dnia 21.02.2013 r. realizowanego w ramach Osi priorytetowej 5 dyfuzja innowacji, działania 5.1 Wspieranie Rozwoju powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.

Cele bezpośrednie Projektu, zdefiniowane na podstawie zidentyfikowanego problemu kluczowego, obejmują:

1. Wzmocnienie współpracy na różnych płaszczyznach funkcjonowania członków powiązania, m.in. poprzez prowadzenie wspólnych badań i projektów, konsultacje, szkolenie kadr, wzajemne świadczenie usług oraz rozwijanie i doskonalenie nowych rozwiązań w dziedzinie bezpieczeństwa i ekologii transportu.

Kwantyfikacja ww. celu: przewiduje się zaangażowanie 10 przedsiębiorstw w realizację Projektu utworzenia Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów we współpracy z: 2 uczelniami wyższymi (Politechnika Warszawska, Wojskowa Akademia Techniczna), 1 instytucją otoczenia biznesu (Polska Izba Stacji Kontroli Pojazdów), 1 instytutem badawczym pełniącym rolę Koordynatora (Przemysłowy Instytut Motoryzacji) oraz we współpracy z 1 państwową jednostką organizacyjną (Transportowy Dozór Techniczny), która z przyczyn formalnych nie może stać się regularnym członkiem powiązania kooperacyjnego.

2. Zapewnienie członkom powiązania dostępu do nowoczesnej, spełniającej wymogi badań niezbędnych do opracowywania innowacyjnych produktów i usług, infrastruktury badawczej i specjalistycznego zaplecza sprzętowo-aparaturowego, poprzez:

a. budowę 1 nowego obiektu na terenie PIMOT.

Kwantyfikacja ww. celu: w wyniku realizacji Projektu zostanie wybudowana hala badawcza do prób statycznych i dynamicznych kompletnych pojazdów mechanicznych.

b. modernizację i dostosowanie do nowych wymogów wybranych istniejących obiektów

na terenie PIMOT.

Kwantyfikacja ww. celu: w wyniku realizacji Projektu przewiduje się wykonanie prac modernizacyjnych w celu dostosowania hali nr 2 do pełnienia roli Wzorcowego Laboratorium Diagnostyki z funkcja Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów wraz z przylegającym do niej budynkiem biurowo-administracyjnym nr 1, który będzie pełnił rolę Centrum Szkoleniowego oraz zagospodarowaniem terenu otaczającego pod plac manewrowy (plac testowy do badań).

c. zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych jako wyposażenie do hali i Laboratorium oraz do Centrum Szkoleniowego.

Kwantyfikacja ww. celu: w Projekcie zaplanowano zakup i wytworzenie specjalistycznej aparatury diagnostyczno-pomiarowej, sprzętu oraz dedykowanych zakresowi planowanych badań stanowisk badawczych, wraz z odpowiednim oprogramowaniem.

3. Wprowadzenie w ramach powiązania kooperacyjnego na rynek innowacyjnych produktów/usług.

Kwantyfikacja ww. celu: w wyniku utworzenia Centrum Bezpieczeństwa Transportu i Diagnostyki Pojazdów przewiduje się wprowadzenie na rynek 3 innowacyjnych kompleksowych  usług dla branży motoryzacyjnej (1. Kompleksowe badanie pojazdów specjalnych i specjalizowanych dla potrzeb dopuszczenia do ruchu na drogach publicznych, 2. Kompleksowe badanie drogowych i mostowych barier bezpieczeństwa oraz energochłonnych osłon drogowych dla potrzeb dopuszczenia do użytkowania w ruchu na drogach publicznych, 3. Kompleksowe badania dziecięcych urządzeń przytrzymujących typu foteliki, nosidełka i podstawki podwyższające, przeznaczonych do przewozu dzieci w samochodach). Ponadto znacząco udoskonalone zostaną usługi szkoleniowe w zakresie bezpieczeństwa i diagnostyki pojazdów.

6. Organizacja klastra

Zgodnie z Porozumieniem Kooperacyjnym Partnerzy, dla zapewnienia należytej współpracy w ramach Klastra, powołują Radę Klastra, w skład której wchodzi od 3 do 5 przedstawicieli Partnerów wybranych przez sygnatariuszy Porozumienia, w głosowaniu jawnym, na czteroletnią kadencję.

Do zakresu kompetencji Rady należy przede wszystkim:

1) ustalanie kierunków wspólnych działań,

2) zatwierdzanie planu zadań,

3) nadzorowanie działań podejmowanych przez Koordynatora,

4) przyjmowanie nowych członków Porozumienia /Partnerów/,

5) ustalenie regulaminu pracy Rady,

6) przyjmowanie na wniosek Koordynatora Klastra regulaminów korzystania z poszczególnych składników infrastruktury Klastra i oferowanych przez niego usług,

7) podejmowanie decyzji w sprawie powoływania organów doradczych, zespołów roboczych, których zadaniem jest merytoryczne wspieranie Rady.

Rada podejmuje decyzję dążąc do konsensusu. W przypadku jego braku decyduje głosowanie jawne z zachowaniem zwykłej większości głosów. W przypadku równej liczby głosów, głos decydujący posiada Przewodniczący Rady, a w przypadku jego nieobecności Zastępca Przewodniczącego.

Sprawy administracyjne klastra należą do koordynatora.

7. Korzyści dla członków klastra

Wśród korzyści dla członków klastra należy zaliczyć:

• dostęp do infrastruktury badawczej,
• dostęp do innowacyjnych rozwiązań powstających w jednostkach naukowo- badawczych klastra,
• nawiązanie nowych kontaktów biznesowych,
• poznanie możliwości potencjalnych partnerów (who is who),
• ułatwienie w tworzeniu wspólnych projektów innowacyjnych i biznesowych,
• umożliwienie realizowania wspólnych działań promocyjnych,
• zwiększoną wiedzę i umiejętności pracowników,
• lepiej przygotowani absolwenci do pracy w branży (praktyki studentów u partnerów przemysłowych),
• wzrost przychodów i zysków z prowadzonej działalności.

8. Podsumowanie

Chcemy być skuteczną, innowacyjną i rozpoznawalną organizacją o globalnym potencjale oddziaływania, zrzeszającą sektor prywatny i publiczny, w kształtowaniu sektora związanego z transportem drogowym w kraju i za granicą.

Chcemy osiągnąć pozycję kluczowego klastra w regionie poprzez promowanie kooperacji i partnerstwa przedsiębiorstw branży motoryzacyjnej dzięki wspólnym innowacyjnym, zaawansowanym technologicznie przedsięwzięciom wspieranym wiedzą naszych członków i partnerów.